درس 4
درس چهارم : برترین کمال
آیات درس چهارم: طه(8) – انعام (79) – توبه (72)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَاء الْحُسْنَى ﴿8﴾ترجمه: خدايى كه جز او معبودى نيست [و] نامهاى نيكو به او اختصاص دارد (8)
پیام های آیه:
1- تسلّط خداوند بر هستى، رحيمانه است، نه جبّارانه. «الرّحمن على العرش استو
2- نزول قرآن جلوهاى از رحمانيّت و اقتدار خداوند بر هستى است. «تنزيلا ممن خلق... الرّحمن على العرش استوى»
3- تسلّط خداوند بر همهى هستى، يكسان است. <531> «على العرش استوى»
4- خداوند، هم آفريدگار هستى است و هم نگهدار و حاكم برآن. «خلق ... على العرش استوى»
5 - خداوند بر تمام آنچه ديدنى و ناديدنى است، آگاهى و مالكيّت مطلقه دارد. «له ما فى السموات... و ما تحت الثّرى»
6- يكى از راههاى جلوگيرى از منكرات، توجّه مردم به علم الهى بر پنهان و آشكار آنهاست. «يعلم السّر وأخفى»
7- نام نيكو وزيبا چه در لفظ و چه در معنا، يك ارزش است و خداوند، هم خود جميل است و هم بهترين و نيكوترين نامها را دارد. «له الاسماء الحُسنى».
آیه 79 سوره ی مبارکه ی انعام مورد بررسی قرار کرفت .
وَعَدَ اللّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللّهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (توبه- 72)
ترجمه: خداوند به مردان و زنان با ايمان باغهايى وعده داده است كه از زير [درختان] آن نهرها جارى است در آن جاودانه خواهند بود و [نيز] سراهايى پاكيزه در بهشتهاى جاودان [به آنان وعده داده است] و خشنودى خدا بزرگتر است اين است همان كاميابى بزرگ (72)
پیام های آیه:
1 - زن و مرد، در برخوردارى از پاداش الهى، برابرند«وعداللَّه المؤمنين و المؤمنات»
2- بزرگترين امتياز بهشت، خلود در آن وجاودانگى نعمتهاى آن است. «خالدين فيها»
3- زندگى آخرت تنها معنوى نيست، بلكه مادّى وجسمانى است. «جنّات، مساكن طيّبة»
4- مسكن خوب، وقتى ارزشمند است كه در منطقهى خوب باشد. «مساكن طيّبة فى جنّات عدن»
5 - از تمايلات طبيعى انسان به آب، سرسبزى، باغ، بوستان و منزل، در جهت گرايش به معنويت استفاده كنيم. «وعداللَّه... جنّات تجرى من تحتها الانهار...»
6- لذّتهاى معنوى، بالاتر از لذّتهاى مادّىِ بهشت است. «رضوان من اللَّه اكبر»
7- بهشت نيز درجات ومراتبى دارد. «جنّاتتجرى، جنّاتعدن ورضوان من اللَّه اكبر»
8 - رسيدن به پاداش اخروى
نکات متن:
1. هدف های پایان پذیر ارزش و اهمیت یکسان ندارند .
2. هدف های اخروی هم درجات متفاوتی دارند .
3. برخی از هدف ها به گونه ای هستند که رسیدن به آن ها مساوی است با رسیدن به هدف های دیگر .
4. هر چه هدف ما برتر و جامع تر باشد نهال وجود ما پر بارتر و متناسب تر و زیباتر رشد خواهد کرد و به کمال خواهد رسید .
5. خداوند مبدأو سرچشمه ی خوبی هاست . هر خوبی در این جهان و آن جهان از اوست .
6. آدمی در ذات خود در جسنجوی سرچشمه ی خوبی ها و زیبایی هاست و تا به آن نرسد آرامش نخواهد یافت .
7. پس مقصود و محبوب نهایی ما ذات مقدس خداوند است .
8. اگر روح انسان بی نهایت طلب است ، شایسته است که تنها تقرب و نزدیکی به خدای بزرگ مقصد نهایی او باشد .
9. تقرب به برترین محبوب و مقصود سهم بلند همتان کوشاست .
10. حضرت ابراهیم (ع) به مردم آموخت که نباید به هدف های پایان پذیر دل بست بلکه باید روی به سوی کسی نمود که پایانی ندارد و خالق جهان آفرینش است . خدایی که سرچشمه ی خوبی ها و زیبایی ها است .
سوال های متن :
1. آیا هدف های دنیایی و پایان پذیر ارزش یکسانی دارند ؟
خیر ارزش یکسانی ندارند به طور مثال اگر از انسان بخواهند میان سلامتی و داشتند یک خانه ی زیبا یکی را انتخاب کند با اندکی تفکر سلامتی را بر می گزیند و خانه ی زیبا را رها می کند .
2. هدف های جامع چگونه هدف هایی هستند ؟
هدف های جامع به گونه ای هستند که هدف های دیگر را هم در بر دارند و رسیدن به آن ها مساوی با رسیدن به هدف های دیگر هم هست . به طور مثال یک کوهنورد علاوه بر این که یک ورزشکار است سلامتی جسمانی نیز دارد . استقامت خوبی کسب کرده . از مشاهده ی مناظر طبیعی کوهستان هم لذت می برد .
3. هدف های برتر و جامع تر چه فایده ای دارند ؟
استعدادهای بیشتری را در برمی گیرند . نهال وجود مارا پر بارتر و متناسب تر و زیباتر رشد خواهند داد و به کمال خواهند رساند .
4. ویژگی های هدف های دنیایی و آخرتی را بنویسید . ( با توجه به قرآن )
1) آن چه خدایی است پایان ناپذیر و همیشگی است .
2) آن چه خدایی نیست نابود شدنی است .
3) خوبی های این جهان کالای اندکی بیش نیست .
4) آنچه نزد خداست برتر و پایدارتر از خوبی های این جهان است .
5) پاداش های دنیا و آخرت همه از سوی خداست .
6) برترین پاداش برای انسان خشنودی خداست .
5. مبدأ خوبی ها کیست چرا ؟
خداوند مبدأ و سرچشمه ی خوبی هاست زیرا هر خوبی در این جهان و در ؟آن جهان از اوست .
6. گمشده ی انسان چیست ؟
آدمی در ذات خود درجست و جوی سرچشمه ی خوبی ها و زیبایی هاست و تا به آن منبع و مبدأ دست نیابد آرامش نیافته و تز پای نخواهد نشست . پس مقصود و محبوب نهایی ما ذات مقدس خداوند است .
7. تقرب به خدا نصیب چه کسانی می شود ؟
این مقصد ،همت بزرگ و اراده ی محکم می طلبد . تقرب به برترین محبوب و مقصود مهم بلند همتان کوشاست .
اندیشه و تحقیق :
1. پیام های اصلی را به ترتیب زیر می باشد:
1-هدف های جامع به گونه ای هستند که رسیدن به آن ها مساوی با رسیدن به هدف های دیگر است .
2-هر چه هدف ما جامع تر باشد وجود ما پربارتر و زیباتر رشد خواهد کرد .
3- خداوند مبدأ همه خوبی هاست زیرا هر خوبی که در این جهان باشد از اوست .
4- انسان در ذات و سرشت خود به دنبال مبدأ خوبی ها و کمال ها است و تا به آن نرسد آرامش نخواهد یافت .
5- مبدأ همه ی کمال ها و خوبی ها خداست و بنابراین انسان موجود خداجوست .
6- تقرب به برترین محبوب و مقصود سهم بلند همتان کوشاست .
2. بزرگی انسان ها و عظمت زندگی آن ها به چه چیزی بستگی دارد ؟ چرا ؟
بزرگی انسانها به هدف ها و دل بستگی های آنها بستگی دارد . انسانهای بزرگ مقاصد بزرگ دارند . زیرا آنا با اندیشه خود دریافته اند که امور دنیایی چون زود گذر و فانی هستند قابل دل بستن نیستند بنابراین بدنبال هدف باقی و ابدی که منشأ همه کمال ها و زیبایی هاست رفته اند .
3. عبارت های زیر را تکمیل کنید :
الف ) اگر دل بستگی هایم را درست انتخاب کنم و هر یک را از امور برتر قرار دهم . درخت وجود من پربارتر و متناسب تر و زیباتر رشد خواهد کرد .
ب ) برترین محبوب ذات مقدس خداوند است زیرا او مبدأ هستی ئ سرچشمه ی همه ی خوبی هاست .
4. چه ارتباطی کیان درس اول و درس چهارم برقرار است ؟
در درس اول در مورد حضرت ابراهیم (ع) دیدم که او از معبودی که غروب و افول می کند بیزاری می جوید و رو به سوی خالق آسمانها و زمین می آورد . در درس چهارم همین مطلب تحلیل شده است . انسان ذاتاموجود کمال جوست و تا به کمال مطلق نرسد آرام نمی گیرد و خداوند مبدأ و سرچشمه ی همه ی خوبی هاست چون آن ها را خلق کرده است . پس مقصود و مطلوب انسان خداست .