نکات درس دینی اول متوسطه

آیات درس یاز دهم :

آل عمران آیه ی 133

وَسَارِعُواْ إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ ﴿133﴾

و براى نيل به آمرزشى از پروردگار خود و بهشتى كه پهنايش [به قدر] آسمانها و زمين است [و] براى پرهيزگاران آماده شده است بشتابید.(133)                                                                                                                                                                پیام های آیه:

1- سرعت در كار خير، ارزش آن را بالا مى‏برد. «سارعوا» 

 2- اوّل بخشيده شدن، سپس بهشت رفتن. «مغفرة... جنّة» 

 3- آمرزش گناه مردم، از شئون ربوبيّت الهى است. «مغفرة من ربّكم» 

 4- سرعت در توبه، لازم است. «سارعوا الى مغفرة» 

 5 - لازمه‏ى سرعت به سوى بهشت متّقين، قرار گرفتن در زمره‏ى متّقين است. «جنّة... اُعدّت للمتقين»

مؤمنون ایه ی 61

أُوْلَئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ ﴿61﴾

آنانند كه در كارهاى نيك شتاب مى‏ورزند و آنانند كه در انجام آنها سبقت مى‏جويند (61)

پیام های آیه:

1- ترس از خداوند و قيامت، سبب شتاب در كارهاى خير است. (من خشيه ربّهم

مشفقون... اولئک...)

2- نشانه‏ى ايمان واقعي، سرعت دائمى در كارهاى خير است. «(يسارعون» فعل

مضارع، رمز استمرار است)

3- سرعت و سبقت در كار خير، يك ارزش است. (يُسارعون فى الخيرات)

بقره آیه ی 233

وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿233﴾

و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خداوند به آنچه انجام مى‏دهيد بيناست (233)

پیام های آیه:

- با توجه به عبارات اوّل آیه رعايت تقوا در تغذيه كودكان، بر عهده والدين است. «...واتقوا اللّه»

حدید آیه ی 4

وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿4﴾

و هر كجا باشيد او با شماست و خدا به هر چه مى‏كنيد بيناست (4)

پیام های آیه:

1- همه در محضر خداییم . « وهو معکم »

2- علم خداوندی حضوری است . «هو معکم »

3- خداوند به تمام جزئیات کار ما آگاه است . « والله بما تعملون بصیر»

انفطار آیه ی 10 تا 12

وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ ﴿10﴾ و قطعا بر شما نگهبانانى [گماشته شده]اند (10)

كِرَامًا كَاتِبِينَ ﴿11﴾[فرشتگان] بزرگوارى كه نويسندگان [اعمال شما] هستند (11)

يَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ ﴿12﴾

آنچه را مى‏كنيد مى‏دانند (12)

پیام های آیه:

ماءموران ثبت اعمال

نه تنها در آيات فوق كه در بسيارى ديگر از آيات قرآن و روايات اسلامى به اين معنى اشاره شده كه خداوند ماءمورانى مراقب هر انسانى كرده كه اعمال او را اعم از نيك و بد مى نويسند، و نامه اعمال را براى روز جزا آماده مى كنند.

درباره ويژگيهاى اين فرشتگان تعبيرات پر معنى و هشدار دهنده اى در روايات اسلامى وارد شده است از جمله اينكه :

1 - كسى از امام موسى بن جعفر (عليه السلام ) سؤ ال كرد: دو فرشته اى كه ماءمور ثبت اعمال انسان هستند آيا از اراده و تصميم باطنى او به هنگام گناه يا كار نيك نيز با خبر مى شوند؟

امام (عليه السلام ) در پاسخ فرمود: آيا بوى چاه فاضل آب و عطر يكى است ؟

راوى عرض كرد: نه !

امام (عليه السلام ) فرمود: هنگامى كه انسان نيت كار خوبى كند نفسش ‍ خوشبو مى شود! فرشته اى كه در سمت راست است (و ماءمور ثبت حسنات مى باشد) به فرشته سمت چپ مى گويد: برخيز كه او اراده كار نيك كرده است و هنگامى كه آن را انجام داد زبان آن انسان قلم آن فرشته ، و آب دهانش مركب او مى شود، و آن را ثبت مى كند، اما هنگامى كه اراده گناهى مى كند نفسش بد بو مى شود! ملائكه طرف چپ به فرشته سمت راست مى گويد بر خيز كه او اراده معصيت كرده ، و هنگامى كه آن را انجام مى دهد زبانش قلم آن فرشته و آب دهانش مركب او است و آن را مى نويسد!.

اين حديث به خوبى نشان مى دهد كه نيت انسان در تمام وجود او اثر مى گذارد، و فرشتگان از اسرار درونش بوسيله آثار برون آگاه مى شوند، و مسلما اگر آگاه نباشند نمى توانند اعمال انسان را به خوبى ثبت كنند، چرا كه چگونگى نيت در ارزش و خلوص و آلودگى عمل فوق العاده مؤ ثر است تا آنجا كه پيغمبر اكرم (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) در حديث معروفى فرموده : انما الاعمال بالنيات ((اعمال به نيتها بستگى دارد)).

ديگر اينكه معلوم مى شود از خود انسان مى گيرند و براى او خرج مى كنند، زبان ما قلم آنها است ، و آب دهان ما مركب آنها!

2 - آنها ماءمورند به هنگامى كه انسان نيت كار نيك مى كند آن را به عنوان يك حسنه ثبت كنند، و هنگامى كه آن را انجام مى دهد ده حسنه بنويسند، اما هنگامى كه تصميم بر گناه مى گيرد تا عمل نكرده چيزى بر او نمى نويسند و بعد از عمل تنها يك گناه ثبت كنند.

اين تعبير بيانگر نهايت لطف و فضل الهى بر انسان است كه نيت گناه را بر او مى بخشد، و فعل گناه را بر طبق موازين عدالت جزا مى دهد، ولى در مسير اطاعت هر نيتى حسنه اى است ، و هر كار نيكى را بر طبق تفضل پاداش مى دهد، نه بر ميزان عدل ، و اين تشويقى است براى انجام اعمال نيك .

3 - در روايت ديگرى آمده است كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) بعد از اشاره به وجود اين دو فرشته ، و نوشتن حسنات با پاداش ده برابر، فرمود هنگامى كه انسان كار بدى انجام مى دهد، فرشته راست به فرشته چپ مى گويد: در نوشتن اين گناه عجله مكن شايد كار نيكى بعد از آن انجام دهد كه گناه او را بپوشاند همانگونه كه خداوند بزرگ مى فرمايد: ((ان الحسنات يذهبن السيئات )) يا اينكه توبه و استغفار كند (و اثر گناه از ميان برود)... و او هفت ساعت از نوشتن كار بد خوددارى مى كند، و اگر كار نيك يا استغفارى به دنبال آن نيايد فرشته حسنات به فرشته سيئات مى گويد بنويس بر اين بدبخت محروم !.

4 - در حديث ديگرى از امام صادق (عليه السلام ) آمده است : ((هنگامى كه مؤ منان در يك مجلس خصوصى با هم سخن مى گويند حافظان اعمال ، به يكديگر مى گويند

ما از آنها دور شويم ، شايد سرى دارند كه خدا آن را مستور داشته ))!.

5 - على (عليه السلام ) در يكى از خطبه هايش كه مردم را در آن به تقوى دعوت كرده ، مى فرمايد: ((بدانيد اى بندگان خدا كه مراقبانى از خودتان بر شما گماشته شده ، و ديدبانهايى از اعضاى پيكرتان ، و نيز بدانيد حسابگران راستگو اعمال شما را ثبت مى كنند، و حتى شماره نفسهايتان را نگه مى دارند، نه ظلمت شب تاريك شما را از آنها پنهان مى دارد، و نه درهاى محكم و فرو بسته و چه فردا به امروز نزديك است .

احقاف آیات 13و 14

إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿13﴾

محققا كسانى كه گفتند پروردگار ما خداست‏سپس ايستادگى كردند بيمى بر آنان نيست و غمگين نخواهند شد (13)

أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿14﴾

ايشان اهل بهشتند كه به پاداش آنچه انجام مى‏دادند جاودانه در آن مى‏مانند (14)

پیام های آیه:

1- به موقعیّت فعلی خود مغرور نشویم و صرف اظهار ایمان را کافی ندانیم بلکه سرانجام کار و آینده را در نظر بگیریم .

« قالوا ربّنا الله ثمّ استقاموا»

2 – خوف از خدا خوف از دیگران را از بین می برد .« ربّنا الله .... لا خوف علیهم »

3 – تنها کسانی از گذشته خود پشیمان نمی شوند که همواره در راه خدا حرکت می کنند . « ربّنا الله ثمّ استقاموا .... لا یحزنون»

4 – جزای استمرار بر نیکی ها جاودانی در بهشت و نعمت های بهشتی است . « استقاموا ..... خالدین فیها»

5 – بهشت پاداش اهل عمل است نه اهل سخن . « جزاءً بما کانوا یعلمون»